با توجه به اینکه امروزه مرز بسیار باریکی بین سنگ‌های گرانقیمت اصل با بدل آنها وجود دارد باید بدانیم که آیا سنگ مورد نظرمان که قصد داریم مبلغ هنگفتی برای آن پرداخت کنیم اصل است یا بدل؟ در بین سنگ گرانقیمت الماس مورد پسند تعداد زیادی از خانم‌ها است. این سنگ گران قیمت روی هر زیورآلاتی سوار شود زیبایی و ارزش آن را چندین برابر می‌کند. اما برای خرید این سنگ با ارزش باید شش دانگ حواستان را جمع کنید زیرا سنگ‌های بدل شباهت زیادی به الماس اصل دارند. در این مقاله سعی داریم راه‌های تشخیص الماس اصل از الماس بدل را برای شما به صور خلاصه بیان کنیم.
شناسنامه مهمترین فاکتور تشخیص الماس اصل از الماس بدل است. خوشبختانه امروزه برای سنگ‌های با ارزش و لوکس مانند الماس شناسنامه هایی توسط موسسات ارزیابی الماس صادر می‌شود. این موسسات با نام‌های GIA، AGSL، EGL و PGGL مطرح هستند. سعی کنید قبل از خرید الماس شناسنامه آن را مورد بررسی قرار دهید.
الماس یک سنگ معدنی است و حتما داخل آن ناخالصی وجود دارد اما کیوبیک زیرکونیا که شبیه‌ترین سنگ به الماس است نیز هیچ نوع ناخالصی ندارد. جالب است بدانید که حتی سنگ‌های آزمایشگاهی که در آزمایشگاه‌ها بعد از انجام تست‌های فراوان ساخته می‌شوند بدون ناخالصی هستند. به کمک دستگاه لوپ می‌توانید ناخالصی را دیده و الماس اصل را از الماس بدل تشخیص دهید. این دستگاه می‌تواند با بزرگنمایی 10X در تشخیص الماس اصل به شما کمک کند.
نوری که از الماس ساطع می‌شود یکی از راه‌های تشخیص الماس اصل از الماس بدل است. انعکاس نوری که از یک الماس اصل مشاهده می‌کنیم در هر زاویه ای که قرار داشته باشد در طیف رنگی طوسی است. اما سنگ الماس بدل نورهای رنگین کمانی خواهد داشت. البته ممکن است سنگ الماس با کیفیت پایین نیز نورهای رنگین کمانی داشته باشد.
الماس یکی از سنگ‌های زینتی است که گرما را حفظ نمی‌کند. این سنگ مانند آینه رفتار می‌کند پس اگر به مدت 4 تا 6 ثانیه آن را جلوی دهانتان قرار داده و گرمای نفستان را به آن به دمید نباید بخار دهان شما را نگه دارد. اگر بعد از این آزمایش مشاهده نمودید که بخار دهان شما در روی سنگ جمع شد پس الماسی که در دست دارید بدل است. البته باید دقت کنید گاهی بدنه سنگ از کیوبیک زیرکونیا ساخته شده و الماس واقعی روی آن سوار شده است. در این صورت این آزمایش روی این مورد جواب نمی‌دهد.
با کشیدن ی پارچه زبر روی سنگ می‌توانید تشخیص دهید که الماس اصل است و یا بدل. سنگ الماس از سخت‌ترین سنگ‌های موجود در طبیعت است پس با اجسام زبر نمی‌توان روی آن خط و خش ایجاد کرد. بعد از آزمایش اگر سنگی در دست دارید صاف و بی عیب باقی ماند الماس شما اصل است. البته این آزمایش چندان پیشنهاد نمی‌شود زیرا شاید روی الماس واقعی خطی مشاهده نشود اما سنگ‌های بدل نیز از لحاظ قیمت چندان ارزان قیمت نیستند و خراش انداختن روی آنها مقرون به صرفه نخواهد بود. از طرفی اگر شی بسیار زبری انتخاب کنید ممکن است الماس را بشکنید الماس‌ها با تمام مقاومتشان، شکننده نیز هستند.
سنگ مورد نظر را تا 30 ثانیه به کمک فندک گرم کنید و سپس آن را در آب سرد بیاندازید اگر سنگ از درون متلاشی شد سنگ بدل بوده است. از دیگر قابلیت‌های الماس که آن تبدیل به سنگی گران قیمت نموده است، پراکنده کردن گرما است. به عبارتی این سنگ با گرماسنج گرم نخواهد شد. نگران نباشید در این آزمایش به الماس اصل آسیبی وارد نخواهد شد.
قبلا گفتیم الماس سخت‌ترین سنگ معدنی است. شما به کمک الماس اصل می‌توانید روی یک سمباده خط بیاندازید. اگر سنگ مورد نظر شما روی سمباده خط نیانداخت حتما الماس بدل در دستان شما قرار دارد.
یکی از راه‌های تشخیص الماس اصل از الماس بدل انداختن آن در آب است. الماس واقعی به دلیل وزنی که دارد در زمان انداختن در آب درون آب فرو خواهد رفت. این در حالی است که سنگ‌های بدل الماس همگی روی آب باقی می‌مانند.
در صورتی که سنگ الماس اصل را زیر اشعه UV قرار دهید از خود نور آبی رنگی ساطع می‌کند. به هر میزان که نور ساطع شده از الماس قوی‌تر باشد الماس کیفیت بهتری دارد. اصولا الماس هایی که نور آبی آنها فوق‌العاده ضعیف است یا الماس بدل هستند و یا کیفیت آنها بسیار پایین است.
در صورتی که الماس اصل را زیر اشعه X قرار دهید مشخص نخواهد شد. دلیل این امر نداشتند خاصیت Radiopaque توسط الماس واقعی است. دیگر سنگ هایی که بدل‌های الماس هستند این خاصیت را دارند.
وزن الماس نیز از دیگر راه‌های تشخیص الماس اصل از الماس بدل به شمار می‌آید. یک کیوبیک زیرکونیا با ابعاد یکسان الماس واقعی، حدود 2 برابر وزن بیشتر خواهد داشت. پس می‌توانید به کمک مقیاس هایی مانند گرم و قیراط سنگ الماس واقعی را تشخیص دهید.
الماس واقعی را روی پایه ارزان قیمت قرار نمی‌دهند. باید به پایه دقت نمایید تا حتما طلا و یا پلاتین باشند. اگر الماس شما روی پایه طلایی نصب نشده باشد حتما بدل است.
قسمت صاف و به اصطلاح صفحه الماس را روی سطح صاف گذاشته و در زیر میکروسکوپ به آن نگاه کنید. در صورتی که نور نارنجی رنگ مشاهده شد سنگ مورد آزمایش بدل است.
در صورتی که در کار خود خبره باشید می‌توانید با یک نگاه دقیق به الماس تقریبا تشخیص دهید که سنگ چه کیفیتی دارد و تشخیص دهد که الماس اصل است یا بدل. راه‌های تشخیص الماس اصل از الماس بدل که در بالا گفته شد می‌تواند در تشخیص بهتر کمک رسان شما باشد.